Dibek kahvesi, Osmanlı dibek olarak da bilinmektedir. Ayrıca dünyada büyük bir tüketime sahiptir. Osmanlı döneminden günümüze kadar ulaşmıştır. Dibek havanda el emeği ile dövülerek üretilmektedir. Dibek ismi de buradan gelmektedir. Ayrıca dibek bir havan çeşididir ve Anadolu’da un yapımı için kullanılmaktadır. Dibek kelimesinin kelime anlamı ‘’dövülmüş olan’’ anlamına gelmektedir. Türk kahvesinden daha açık bir renge ve daha yumuşak tada sahiptir.
Dibek, Türk kahvesinden farklı olarak bir pişirme değil bir öğütme yöntemine verilen isimdir. İçerisinde dövülürken bitki eklenmektedir. Bu bitkiler yöreye göre farklılık göstermektedir. Bu bitkiler genellikle salep, kakao, zahter, keçiboynuzu, memengiç gibi bitkilerdir. İçerisinde Menengiç bitkisi kullanılması nedeni ile Menengiç Kahvesi ile karıştırılmaktadır.
19. yüzyılın ikinci yarısından sonra Tüfenkçi Selim Usta’nın kahve değirmenini icat etmesi donucu ortaya çıkmıştır. Osmanlı ve Bosna topraklarında yapılmaya başlanmıştır. Genellikle Güneydoğu Anadolu ve Ege Bölgesi’nde tüketilmektedir. Çıkış noktaları Diyarbakır ve İzmir illeridir.
Dibek Kahvesinin Türk Kahvesinden Farkı
Osmanlı döneminden günümüze kadar bit çok kahve kültürü gelmiştir. Bunlardan ikisi ve en çok bilinenleri Dibek ve Türk kahvesidir. Dibek ve Türk kahvesi sürekli birbiri ile karıştırılmaktadır.
Türk kahvesi, dibek kahvesine göre daha yaygın kullanılmaktadır. Türk kahvesi ve dibek kahvesini birbirinden ayıran birçok özellik bulunmaktadır. Öncelikle en büyük fark aromasıdır. Dibek kahvesinde birçok bitkinin aroması bulunmaktadır. Diğer bir fark ise kahvelerin rengidir. Türk kahvesi, dibeke oranla daha koyu bir renge sahiptir. Dibek kahvesinin rengi sütlü kahve rengine kaçan bir renge sahiptir. Dibek, Türk kahvesine oranla daha iri öğütülmüştür.
Yapım aşamasındaki farkları ise Türk kahvesi soğuk sudan Dibek kahvesi sıcak sudan yapılmaktadır.
Dibek Kahvesinin Yapımı
Dibek kahvesinin yapımı için günümüzde daha hızlı olsun diye Türk kahvesi makinesi kullanılmaktadır. Ancak önceden yapımı daha farklıydı. Günümüzde Türk kahvesi makinelerinde ya da cezvede Türk kahvesi yapımı orijinali çok farklıdır.
Dibek, orijinalinde kömürlü ateş sobalarında pişirilmektedir. Türk kahvesinden farklı olarak soğuk su yerine sıcak su eklenmektedir. Kişi başı bir fincan sıcak su ve 1 tatlı kaşığı dibek ile yapılmaktadır.
